Genel
18 kakadu türü vardır ve bu türlerin bir çok da alt türü bulunur. Boyları, 35cm civarındaki Pembe Göğüslü Kakadu olarak da adlandırılan Küçük Galah kakadudan, 71cm boyundaki Büyük Palmiye kakadusuna kadar değişir. Kakadular, sıcak kanlılıkları ve bağlılıklarıyla bilinir. Fakat bir çok yeni başlayan papağan severin bilmediği, kakaduların çok ilgi istedikleri ve oldukça agresif olabilecekleridir. Cana yakın bebeğiniz bir anda yıkıcı ve kulakları sağır edecekmiş gibi çığlık atan bir saldırgana dönüşebilir.
Kakadular, 80 yıl hatta bazen daha fazla olan ömürleriyle uzun dönemli sorumluluk gerektirirler. Kendilerine zarar vermeye (tüy yolma, gaga kırılması) ve normal olmayan davranışlardan oluşacak enfeksiyonlara (kendi derilerini kemirme) eğilimlidirler.
Not: www.mytoos.com , kakadu almadan önce görmeniz gereken bir sitedir. Kakaduların çığlık atması konusunda lütfen bilgi sahibi olunuz.
Molukan Kakadu (Cacatua Moluccensis)
Molukan Kakadunun esas anavatanı Endonezya’dır. Molukanlar, Kırmızı ibik tüylerinden dolayı Kırmızı Taçlı Kakadu olarak da adlandırılır. Molukanlar bütün papağanların sesini bastırabilecek kadar gürültülü çığlık atan büyük bir türdür. Bu yüzden, genellikle ya terk edilirler ya da diğer türlerden daha fazla ihmal edilirler. Molukan Kakaduyla yaşayabilmek çok özel bir aile gerektirir. Mükemmel konuşmacılar olarak bilinmezler ,fakat bir kaç kelimeyi taklit edebilirler.
Molukanlar Kakadular, şiddetli bir biçimde sevgi ve ilgi arzularlar ve bu yüzden çok sinir bozucu bir hale gelebilirler. (tek başlarına oynamayı pek sevmezler ve sürekli ilginize ihtiyaç duyarlar.) Bir çok kakadu gibi Molukan Kakadular hassastırlar ve ihmal edildiklerinde evhamlı ve üzgün olurlar. Ayrıca çok güçlü gagaları vardır ve değişken mizaçlıdırlar. Bir keresinde Avustralya’da bir adamın arka bahçesindeki vahşi Molukan Kakaduya çok yaklaşınca parmağının ısırılıp bir bölümünün koparıldığını duymuştum. Ayrıca internette Molukan Kakaduların yüzdeki ürkütücü ısırık yaralarının fotoğraflarını bulabilirsiniz.
Sülfür Kakadu, çeşitli sarı tepeli kakadu türlerine ve alt-türlerine verilen genel isimdir. Bu kakadular iki gruba ayrılır: anavatanı Endonezya, Yeni Gine ve çevresi olan küçük sülfür kakadular ve anavatanı Avustralya olan büyük sülfür kakadular. Bu iki grup birleşerek 10 ayrı alt-tür oluşturur ancak bunlardan sadece 5 tanesi genellikle ev hayvanı olarak bulunur. Bu türlerdeki ve alt-türlerdeki bütün kakadular beyazdır ayrıca sarı ya da turuncu ibikleri vardır. İsimlerini bu ibikten almışlardır. Boyları 38cm’den 51cm’e kadar değişir.
Genellikle sülfür kakadular, ev halkının iyi dostu ya da ailenizin en berbat kabusu olabilme kapasiteleriyle zeki ve duyarlı kuşlardır. Bu kuşun dost canlısı olabilmesi çoğunlukla yetiştirilmesi (eğitimi), sosyalleşmesi, kafesi (yaşam alanı), beslenmesi ve günlük bakımıyla alakalıdır. Kakadunun ihtiyaçları karşılanmadığında , sonuçları felaket olabilir.
Bu Avustralya yerlisinin dört alt-türü bulunmaktadır. Genellikle büyük sülfür kakadu olarak adlandırılan bu papağan, molukan kakaduya rakip 51cm’e varan boyu ile bu türdeki kakaduların en büyüğüdür. Boyutu dışında ayırt edici özellikleri çıplak ve beyaz göz halkası, limon sarısı ibik tüyleri, hafif sarı kulak tüyleri ve kuyrukla kanat altındaki sarı bölgelerdir. Cana yakın ve hassas bir evcil hayvan olduğu düşünülür.
Triton kakadu, büyük sülfür kakaduların alt-türüdür ve muziplikleriyle Baretta televizyon gösterisinden bilinen en çok bakılan kakadu türlerinden biridir. 46cm boyu ile büyük sülfür kakadudan biraz daha küçüktür ve göz halkası kaçırılmayacak kadar belirleyici biçimde mavidir. Triton kakadu gürültülü çenesi ve aşırı zekiliğiyle ünlüdür.
Bu büyük sülfür kakadunun alt-türleri, 38cm’e varan boyları ile grubun en küçüğüdür ve çoğunlukla orta sülfür kakadu olarak da adlandırılır ancak Elenora en genel adıdır. Bu popüler papağanın limon sarısı ibik tüyleri ve triton kadar olmasa da çok hafif mavi göz halkası vardır.
Küçük sülfür kakadunun ve onun alt-türlerinin anavatanı Avustralya değil Endonezya ve civarındaki adalardır. Kulak çevresindeki tüyleri ve ibikleri sarıdır ve boyları 30cm ile 33cm arasında değişir.
Bu küçük sülfür kakadunun alt-türleri turuncu ibiklerinden kolayca ayırt edilebilir (diğer sülfür kakaduların sarı ibikleri vardır.) Kulak çevresindeki tüyleri hafif turuncudur. Türkiye’de olmasa da yurt dışında popüler bir evcil hayvandır. Cana yakın ve akıllıdırlar lakin; tüm kakadular gibi bu tür de çok fazla ilgi ister.
Büyük sülfür kakadu alt-türleri – Kuzey Avustralyalı C.g. fitzroyi,
Küçük sülfür kakadu alt-türleri – C.s. abbotti (son yıllarda bakımı yaygınlaşmaya başladı), C.s. djampeana, C.s. occidentalis ve C.s. parvula. Farklı türlerin çiftleştirilmesinden (mutasyondan) dolayı bazı kakaduları ayırt etmek zor olabilir.
Şemsiye Kakadu (Cacatua Alba)
Beyaz kakadu ya da Büyük beyaz ibikli kakadu olarak da bilinen şemsiye kakadu, en sevecen ve en nazik kuşlardan biri olarak ün salmıştır. Bir Endonezya yerlisi olan şemsiye kakadu, molukandan boyut olarak daha küçük ,fakat cazibe ve kişilik olarak daha büyüktür. Bu sempatik kakadu, saçma muziplikleriyle ve insan dostlarına yapışkanlığıyla ünlüdür.
Heyecanlandığında, telaşlandığında, oynamaya (ya da ısırmaya) hazır olduğunda şemsiye gibi kaldırdığı tamamen beyaz ibiğiyle bilinir. Eğer terk edilmiş, kafese kilitlenmiş ya da istediğini alamıyorsa, gürültülü çığlıklar atmaya meyillidir. Birkaç kelime öğrenebilir ve bunları çığlık atmakla değişebilir. (tabi eğer şanslıysanız)
Palmiye kakadular, 55-60cm boylarında ve 900-1200gm ağırlığındadır. Büyük ibiği ve papağanlar arasındaki en büyük gagalardan biriyle belirgin bir kuştur. (sadece sümbül aranın gagası daha büyüktür) Bu güçlü gaga, başka türlerin yiyemediği çok sert cevizleri, fındıkları ve tohumları yemesine yardımcı olur. Palmiye kakadusunun ayrıca heyecanlandığında ya da korktuğunda renk değiştiren belirgin bir kırmızı yanağı vardır. Palmiye kakadusu, kakadu ailesinin tek siyah türü olarak görülse de aslında değildir.
Palmiye kakadusunun şaşırtacak biçimde insana benzeyen ‘hellow’ sesini de içeren dört çeşit seslenmesi vardır. Türden türe çeşitlilik gösteren belirgin lehçeler vardır. Erkek Palmiye kakadusu, büyük bir dalı ölü bir kavuğa ya da ağaca vurarak (davul çalar gibi) 100m’den duyulabilecek gürültülü bir ses çıkartarak eşsiz bir gösteri sergiler. Dişilerin bu vurma (davul çalma) gösterisinin yankısıyla yuvalama kavuğunun dayanıklılığına karar verebilmeleri mümkün olur.
Palmiye kakadular doğadaki eşsiz hiyerarşileri ve şaşırtıcı zekalarıyla tanınır. Ancak bir çok kakaduda bulunan çığlık atma, tüy yolma ve kendine zarar verme problemlerine palmiye kakadusu da eğilimlidir. Büyük bir kafes, çiğnenecek bir sürü oyuncak-dal ve sabırlı bir sahip isterler.
Galah kakadu, yaklaşık 35cm boylarında ve 270-350gr ağırlığındadır. Kakadu ailesinin en küçük üyesidir. Galah kakadular oldukça sosyal ve uzun ömürlü canlılardır. Evcil hayvan olarak bakılabilse de bunu hafife almamak gerekir. Çünkü sahipleriyle çok güçlü bir sosyal bağ oluştururlar ve kendilerini ailenin bir parçası olarak görürler. Ayrıca diğer kakadularda olan sorunlar galah kakadu için de geçerlidir. Diğer kakadulara göre daha iyi konuşmacı ve taklitçilerdir.
Galah kakaduya benzer özellikler gösteren Pembe kakadu’nun anavatanı Avustralya’dır. Genellikle ormanlık arazide yaşarlar ve dişileriyle yuvalıkları ayrıdır (birbirlerine ve yavrularına zarar vermemeleri için). Çok oyuncu bir tür olmalarına rağmen büyüdükçe agresifleşebilirler. Bu yüzden yetiştirilirken çok iyi bir eğitimden geçmelidir. Bakımı zordur; geniş bir kafese hatta salmaya ve onları meşgul edecek dayanıklı oyuncaklara ihtiyaç duyarlar. Her kakaduda olduğu gibi çığlık atma problemi bu papağanları da etkiler.
Türkiye’de en çok beslenen kakadu türüdür. 31cm boyundaki goffin kakadu genellikle ayrı ele alınsa da çıplak gözlü (Küçük Korella) kakadunun sınıfına girer. Anavatanı Tanimbar Adalarıdır. Küçük bir tür olması gerekçesiyle bir çok kişi, kakadularda olan sorunların bunlarda yaşanmayacağını düşünse de büyük bir yanılgıya düşer. Her kakadu gibi ihtiyaçları karşılanmazsa ve ihmal edilirse aynı sorunlar goffin kakaduda da görülecektir. Bakımı diğer kakadulara göre sadece çok az daha kolaydır. Yine de çok fazla ilgi isterler. Ömrünün çok uzun olduğu söylense de şu güne kadar kayıtlı kafeste yaşatılmış en yaşlı goffin kakadunun ömrü 18 yıldır. Bağışıklık sistemleri çok zayıftır. Bunun yanında çok zekilerdir ve sahiplerine aşırı bağlanırlar. Kafes dışında zaman geçirmek isterler. Yeni yeme alışmaya karşı dirençli ve inatçıdırlar. Aç bırakarak yemesini sağlamayı denemeyiniz. Yeni verdiğiniz yemi yemek yerine aç oldukları için çığlık atmayı tercih edeceklerdir.
Özellikleri goffin kakaduya benzer. Boyu daha uzundur ve ismi ile çelişkilidir (36-39cm). Sadece görüntüden dolayı daha az tercih edilirler. Aslında çok cana yakın ve diğer kakadu türlerine göre biraz daha sessizlerdir. Tabi yine ortalama bir papağana göre gürültüleri fazladır. Özellikle sabahları çıkardıkları sesler kulakları sağır edici niteliktedir. Çok fazla çiğneme ihtiyacı duyarlar.
Genellikle goffin kakadu ile karıştırılır. Diğer bir adı da geniş taçlı korella’dır. 30cm boylarında olan solomon kakadusunun anavatanı adından da anlaşılacağı gibi Solomon Adalarıdır. Korella cinsi kakadularla neredeyse aynı özellikleri taşır.
Gang-gang kakadu, serin ve nemli ormanlarda ve Avustralya’nın ağaçlık alanlarında yaşar. Aralarda açık gri dalgalanmalarla vücudunun çoğu gridir. Dişisinin gösterişsiz gri bir ibiği varken, erkeğinin kırmızı kafası ve kırmızı ibiği vardır. Gıcırdayan kapı sesine ya da şarap şişesinden çıkarılan mantarın sesine benzeyen belirgin sesiyle kolayca tanımlanır. Gang-gang ismi Avustralya yerlisi dilinden gelir. 35cm boylarında olan bu ilginç kakadu cinsine Türkiye’de rastlamak çok zordur.
50cm boylarında anavatanı Avustralya olan bu kakadu türünün dişisi ile erkeğini ayırmak kolaydır. Kırmızı kuyruk şeritleri dışında erkekleri tamamen siyahken, dişileri koyu kahverengi ve bazı bölgeleri sarıdır. Bu kakadu türlerini de Türkiye’de bulmak son derece zordur.
Not:
*Bu metindeki tüm yazılar çeşitli yabancı kaynaklardan ve en.wikipedia.org’den alıntıların çevirisidir. Bazı yerlerde eklemeler ve çıkarmalar yapılmıştır.
*Ayrıca Tüm resimler internetten alıntıdır.
Nazım Melih Oğhan orjinal yazısıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder